Odzyskiwanie danych - 5 najważniejszych informacji

Wstęp

Od zarania dziejów ludzie utrwalają informacje. Na ścianach jaskiń, w kamieniu, Na skórze, papierze, a w dzisiejszych czasach głównie w sposób cyfrowy. Tworzymy dokumenty, zdjęcia, bazy danych i wiele innych mniej lub bardziej przydatnych informacji. To wszystko utrwalamy na różnych nośnikach, które niestety są zawodne.

Ostrzeżenie i ważne informacje na temat odzyskiwania danych

Zanim zrobisz cokolwiek zastanów się 10 razy czy masz odpowiednie umiejętności, miejsce na kopie danych oraz przestrzegaj poniższych zasad:

Nigdy nie nagrywaj nic na nośnik z którego odzyskujesz dane
Nigdy nie skanuj dysku, który wydaje dziwne dźwięki lub głośne odgłosy
Jeśli masz cień wątpliwości co do sprawności dysku powierz go specjalistom. Cena nie będzie wysoka jeśli dysk jest sprawny
Zorganizuj minimum dwa razy więcej miejsca na dane niż pojemność nośnika z którego będą one odzyskiwanie.
Instaluj programy do odzyskiwania na innym dysku niż ten z którego chcesz je odzyskać.
Dane kopiuj zawsze na oddzielny nośnik

Nasze laboratorium pomogło już tysiącom osób i zauważamy, że z każdym rokiem coraz więcej jest przypadków samodzielnego odzyskiwania, które kończy się poważnymi problemami lub brakiem możliwości zrobienia czegokolwiek.

Głowice dysku i powierzchnia magnetyczna na talerzach są bardzo delikatne i niezwykle łatwo je uszkodzić.

Dlaczego tracimy dane?

Przede wszystkim tracimy dane ponieważ je posiadamy, a urządzenia, na których je przechowujemy nie są idealne i niestety potrafią się uszkodzić. W świecie podłączonym do internetu czyhają również inne zagrożenia a najgroźniejsze to wirusy szyfrujące – ransomware. Zagrożeń jest więcej – ktoś może umyślnie lub nie skasować nasze pliki, komputer na którym są cenne dane może ulec awarii lub zostanie skradziony.

Najważniejszym jednak czynnikiem który decyduje o tym ze tracimy dane jest brak aktualnych kopii zapasowych. Mimo, iż na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań począwszy od przenośnych dysków przez serwery nas QNAP czy Synology, po rozbudowane systemy dla dużych serwerowni, backup często jest zaniedbywany, bo brakuje środków, zasobów czy czasu. Gdy jednak dojdzie do awarii jest on bezcenny i pozwala na szybkie i tanie odzyskanie danych. O backupie napisano już wiele słów niemal na każdej technicznej stronie internetowej a tu znajdą Państwo kilka niezbędnych informacji na temat kopii zapasowej.

Dane tracone są również bardzo często w wyniku działań osób, którym brakuje doświadczenia w ich odzyskiwaniu. Nasze laboratorium bardzo często odwiedzają klienci, dla których nie da się niestety już nic zrobić. Wyciągnięte lub porysowane talerze, to najczęściej występujący problem po samodzielnych działaniach.

Narzędzia i programy do odzyskiwania danych

Narzędzia do odzyskiwania danych możemy podzielić na dwie grupy pierwsza to darmowe i płatne programy, które znajdziemy w internecie. Większość z nich kosztuje około 300 do 600 zł i tak, spełniają swoje funkcje ale tylko pod warunkiem, że dysk, z którego chcemy dzyskać nasze pliki jest sprawny. Tak naprawdę nadają się do odzyskania skasowanych plików czy drobnych błędów systemowych.

Na drugim biegunie mamy drogie i profesjonalne rozwiązania, które przeważnie składają się ze sprzętu oraz oprogramowania i pozwalają na pracę w trybach serwisowych, modyfikację firmware’u czy automatyczne kopiowanie danych nawet podczas analizy dysków.

Darmowe lub tanie programy do odzyskiwania danych

R-Studio – jest programem, który jest bardzo długo obecny na rynku. Posiada obsługę kilku systemów plików w tym FAT, exFAT, NTFS, HFS+, EXT i potrafi poradzić sobie z wyszukaniem skasowanych plików, czy odzyskaniem danych jeśli uszkodzi się system plików. link

Recuva – jest również popularnym programem, który podobnie do R-Studiu potrafi zdziałać małe cuda i odzyskać dane w przypadku małych awarii. link

Testdisk – to darmowe rozwiązanie pisane przez pasjonatów z całkiem sporym zasobem możliwości ale z topornym interfejsem. link

Darmowych i tanich programów do odzyskiwania danych jest mnóstwo, ale ich ograniczenia sprawiają, że często powodują wiele szkód szczególnie jeśli stan nośnika jest nie znany i okaże się, że ma jakieś problemy techniczne. Nasi klienci często narzekają, że zakup licencji i tak nie pomógł, bo niewiele więcej dało się zrobić niż pod systemem operacyjnym. Prawda jest taka, że jeśli dysk jest uszkodzony to żaden darmowy lub tani program nic tu nie pomoże.

Profesjonalne programy i systemy do odzyskiwania danych

Na rynku jest kilka, niestety bardzo drogich rozwiązań, których używają profesjonalne firmy zajmujące się płatnymi usługami. Najważniejszą cechą charakterystyczną tych rozwiązań jest to, że potrafią one zabezpieczać dane już na etapie diagnozowania dysku, czego żadne z tanich rozwiązań nie robi.

Deepspar – produkuje rozwiązania do odzyskiwania danych, które są przeznaczone na profesjonalny rynek. Z narzędzi tej firmy korzystają zarówno firmy świadczące usługi jak i służby mundurowe na całym świecie. Oczywiście jest również na naszym wyposażeniu. link

Rozwiązania firmy Deepspar pozwalają na kontrolę procesu odzyskiwania danych i pozwalają na współpracę z niektórymi dyskami na poziomie serwisowym.

Atola Insight – to sprzętowo programowe rozwiązanie, które umożliwia kopiowanie danych na niskim poziomie. Jest wykorzystywane głównie w zastosowaniach forensic ponieważ ma wiele, intuicyjnych funkcji, pozwalających na szybkie uruchomienie procesu obrazowania dysków. Poza tym posiada kilka funkcji przydatnych w procesie zabezpieczenia elektronicznych dowodów: link

Szybkie kopiowanie z prędkością do 520MB/s
Możliwość kopiowania kilku dysków w tym samym czasie
Możliwość tworzenia obrazów dysków do pliku
Możliwość diagnozowania niektórych uszkodzeń dysków
Detekcja hasła ATA
Tworzenie automatycznych raportów
Sumy kontrolne: MD5, SHA1, SHA224, SHA256, SHA384, SHA512
Kasowanie danych zgodne ze standardami DoD 5220.22-M, Secure Erase, NIST 800-88, Pattern Erase
Odzyskiwanie plików dla NTFS, APFS (z szyfrowanych voluminów), Ext 2/3/4, HFS, HFS+, ExFAT, FAT16, FAT32
Możliwość podłączenia różnych interfejsów
Wbudowaną blokadą zapisu na dyski z których odzyskujemy dane
Możliwość wykorzystania interfejsu sieciowego

PC3000 – Najlepszy i chyba jedyny na świecie tak rozbudowany system do naprawy i odzyskiwania danych z dysków HDD, SSD, SAS, kart pamięci, pendrive i macierzy RAID. Jest to niezwykle drogie i trudne w obsłudze narzędzie, które posiadamy w naszym laboratorium na kilku stanowiskach. Dla osób z doświadczeniem jest to potężna pomoc w całym procesie odzyskiwania danych, od diagnozy po końcowe kopiowanie danych klienta. Jako, że każdy model dysku działa inaczej system jest podzielony i przystosowany do poszczególnych modeli. link

Pc3000 występuje w wersji dla dysków HDD, SSD oraz SAS i dzięki zaawansowanym funkcjom pozwala na odzyskanie danych nawet w najtrudniejszych przypadkach. Oprogramowanie jest na bieżąco aktualizowane o nowe modele.

System PC3000 jest na naszym wyposażeniu od wielu lat. Posiadamy kilka w pełni wyposażonych stanowisk i najnowsze wersje oprogramowania.

Narzędzia – Oprócz oprogramowania w procesie odzyskiwania danych wykorzystuje się specjalne narzędzia do wymiany głowic, odblokowywania silników oraz profesjonalne lutownice, oscyloskop i multimetr do naprawy elektronik.

Diagnoza dysku i odpowiednie procedury

Przygotowanie do odzyskiwania danych powinniśmy zawsze zacząć od diagnozy problemu. Inne postępowanie będziemy wdrażać jeśli dysk ma problemy z elektroniką a inne gdy zawiedzie firmware, jeszcze inaczej podejdziemy do dysku ze słabymi głowicami czy bad sectorami a inaczej gdy głowice dysku będą uszkodzone.

Podsumowanie

Niezależnie od tego na jakim nośniku przechowujemy dane ryzyko ich utraty jest zawsze. Z tego względu zalecamy każdej osobie wykonywanie cyklicznej kopii zapasowej. Jest to jedyne tanie i pewne rozwiązanie na wypadek utraty danych. Jak to mówią ludzie dzielą się na tych co robią backup i na tych co będą robić.